Patronen doorbreken, hoe doe je dat? Hoe kun je patronen, waarvan je niet eens bewust bent dat je die toepast in het dagelijks leven, veranderen? Dat is een vraag waar velen mee worstelen.
Een patroon is aangeleerd gedrag. Dit aangeleerde gedrag is opgeslagen in je brein. Je kunt een patroon zien als een pad dat is aangelegd. Een pad van A naar B in je brein, die het patroon continu volgt. Ook wel een neurologisch pad genoemd. Wanneer bepaalde gedachten, gevoelens en emoties vaak worden herhaald, wordt het neurologisch pad steeds dieper ingesleten.
Je brein doet wat het geleerd heeft en wijkt daar niet vanaf. Het gevolg daarvan is dat, iedere keer wanneer je je voorneemt het anders te doen, jouw brein weer afbuigt naar het bekende en vertrouwde pad dat jaren geleden al is aangelegd. Daarnaast staat het brein erom bekend dat het graag de kortste route neemt. Dus wanneer jij een nieuw, ingewikkelder en langer pad wilt aanleggen zal je brein er alles aan doen om het oude gehandhaafd te laten.
Het ontstaan van een patroon
In een zachte ondergrond kan stromend water een geul graven. Hoe dieper deze geul wordt, hoe meer water erdoorheen zal stromen, met als gevolg dat de geul steeds dieper en breder wordt totdat er een rivier is ontstaan. Het ontstaan van een diepgeworteld gedragspatroon kun je hier goed mee vergelijken. Diepgewortelde patronen worden een gewoonte. In sommige situaties zijn deze gewoontes ontzettend handig, zoals bijvoorbeeld tijdens het autorijden wanneer je moet schakelen. Hier hoef je niet meer over na te denken, het gaat gewoon automatisch. Of het intoetsen van een pincode, ook dit gaat vaak automatisch. Wanneer je erover na gaat denken gaat het mis, omdat je dan uit je standaard patroon wordt gehaald.
Patronen doorbreken
Om patronen te doorbreken zullen er nieuwe paden moeten worden aangelegd. Wat jij nodig hebt om een pad opnieuw aan te leggen is inzicht en bewustwording in de patronen die niet helpend voor je zijn. Wanneer je je hiervan bewust bent en het jou opvalt dat het patroon zich herhaalt kun je dit veranderen. Je kunt jezelf dan aanleren om nieuwe paden aan te leggen. Helemaal opnieuw, zodat je zelf kunt beslissen hoe je van A naar B gaat, zonder dat je brein dat alweer voor je invult. Wil je bijvoorbeeld B bereiken door eerst naar C en D te gaan, dan zul je aan de slag moeten met het opnieuw aanleggen van één of meerdere paden die uiteindelijk naar B toe leiden.
Vechten, vluchten en bevriezen
In onze hersenen zit het limbisch systeem (zoogdierenbrein), het reptielenbrein en de neocortex. Wanneer jouw vecht- en vlucht systeem geactiveerd wordt reageer je veelal vanuit het limbisch systeem of het reptielenbrein. Je cognitie, je bewuste brein wordt dan uitgeschakeld en/of onderdrukt (het denkende deel). Wanneer dat gebeurd is jouw bewuste brein dus niet aanwezig en is die even niet beschikbaar om na te denken over wat je zegt en/of wat je doet de beste optie is.
Je kunt je vast wel een ruzie of verhitte discussie herinneren waarbij je iets hebt gezegd of gedaan waar je achteraf spijt van had. De kans is heel groot dat het zoogdierenbrein en het reptielenbrein op dat moment de controle over je brein hadden.
Trauma’s en stress
Je kunt je wel indenken dat wanneer jij veel hebt meegemaakt in je jeugd en de afgelopen jaren, waarin angst, stress en paniek geregeld aan bod kwamen, dat jouw vecht en vluchtsysteem veelvuldig geactiveerd is geweest. Wanneer dat het geval is wordt jouw ‘’ window of tolerance’’ het geen jij kunt dragen steeds kleiner. Hoe kleiner jouw raam van draagkracht wordt, hoe sneller je getriggerd wordt en reageert vanuit het vecht en vlucht systeem in plaats vanuit jouw cognitie, je brein.
Door te werken aan oude pijnen, trauma’s en het verlagen van jouw stress level, zal jouw ‘’ window of tolerance’’ weer groter worden. Hierdoor kun je steeds beter vanuit jouw cognitie, jouw brein redeneren en reflecteren. Vervolgens kun je per patroon dat je wilt veranderen starten met het aanleggen van een nieuw pad. Je zult veelvuldig over dit pad moeten wandelen, voordat het een gewoonte zal worden. Ze zeggen niet voor niets oefening baart kunst. Zo is dat ook met het aanleggen van nieuwe paden.
Heb jij moeite met het doorbreken van niet dienende gedragspatronen en heb je hier hulp bij nodig? Meld je dan aan voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek.
